وزارت آموزش و پرورش و چندین وزارتخانه دیگر به منظور فرهنگ سازی و کاهش آسیب ها و اتفاقات در چهارشنبه پایان سال کارهای مختلفی را انجام داده و می دهند که ارائه بسته آموزشی یکی از آن اقدامات است.
به گزارش تیزلند به نقل از خبرگزاری پانا، بعد از ظهر چهارم اسفندماه 1391، انفجاری مهیب، خیابان 131 تهرانپارس را تکان داد. ساختمانی چهارطبقه فروریخت. 2 نفر از ساکنان ساختمان سوختند و 4 نفر (سه زن و یک مرد) جان باختند. علت چه بود؟ نگهداری موادمحترقه برای چهارشنبه سوری در زیرزمین ساختمان!
اندکی قبل از وقوع این انفجار مرگبار نیز در خیابان پیروزی تهران، یک مهندس شیمی هنگام درست کردن مواد محترقه، دچار حریق شد و جان باخت. در این حادثه نیز عالوه بر مرگ این جوان 35 ساله، یک زن و مرد 50 ساله در شوک ناشی از انفجار، بیهوش شدند و یک زن 21 ساله به شدت مصدوم شد.
این،کم و بیش، ماجرای اسفندماه هر سال است؛ ماجرای پرسر و صدا و آتشینی که معموال از اوایل اسفند آغاز می شود و در آخرین شب چهارشنبه سال اوج می گیرد... و چه کسی میداند که چهارشبنه سوری امسال یا سال بعد، چند چشم زیبا بسته خواهد شد؟ چند دست و صورت مهربان خواهد سوخت؟ چند خانواده داغدار خواهد شد؟ و این ماجرا تا کی ادامه خواهد داشت؟
آموزش را جدی بگیریم
پیشگیری از حوادث تلخی مانند حوادث چهارشنبه سوری، مستلزم ارتقای فرهنگ ایمنی است و فرهنگ ایمنی بر سه اصل استوار است: آگاهی، آموزش و الزام. بسیاری از والدین، بدون آگاه سازی و آموزش مناسب فرزندانشان، سراغ سومین اصل)الزام (می روند و سعی میکنند با توسل به زور و اجبار، آنها را از کاری منع یا به کاری ترغیب کنند ولی این شیوه معموال با شکست همراه است. آگاهسازی و آموزش نوجوانان و جوانان ضرورت دارد و در روند این آگاه سازی باید به شخصیت آنها احترام گذاشت و از جریحه دار کردن غرورشان پرهیز کرد.
راه ایمنی از آموزش می گذرد و پیش شرط آموزش، آگاهی است. آگاهی از خطرهای چهارشنبه سوری و شیوه مقابله با این خطرها احتمال
بروز حوادث تلخ را در آخرین ماه سال کاهش خواهد داد.
چهارشنبه سوری و خطر سوختگی
شایعترین حادثهای که در چهارشنبه سوری رخ میدهد، سوختگی درجه یک (سطحی) است ولی سوختگیهای درجه دو (شدید) و درجه سه(شدیدترین نوع سوختگی) نیز در حوادث چهارشنبه سوری، زیاد دیده می شود. درد، تورم، تاول و قرمزی پوست از مهمترین نشانه های سوختگی هستند. در میان نواحی مختلف بدن معموال سوختگی دست از بقیه شایعتر است و پس از آن، سوختگی صورت و تنه. قطع عضو و عفونت ثانویه، دو عارضه خطرناک از میان عوارض زودرس سوختگی اند و اختلال اعصاب و روان، به ویژه افسردگی، یکی از عوارض دیررس سوختگی. اگر شدت سوختگی خیلی زیاد باشد، حتی گاهی ممکن است کار مصدوم به مرگ نیز بینجامد.
خطر سوختگی و 7 توصیه
اگر در این ایام، با مصدومی مواجهه داشتید که دچار سوختگی ناشی از مواد محترقه شده بود، از توصیه های زیر کمک بگیرید:
1.صدوم را آرام کنید و شرایط عمومی او را ارزیابی کنید. اگر بیهوش است،و تنفس طبیعی او مطمئن شوید. صدایش بزنید یا تکانش بدهید تا از هوشیار از باز بودن و باز بودن راههای هوایی بودنش اطمینان حاصل کنید. سر او را عقب بکشید تا زبانش باعث انسداد راههای هوایی اش نشود.
2.محل سوختگی را با آب سرد و تمیز، حداقل به مدت 10 دقیقه، بشویید و انگشتر،النگو، کمربند، ساعت، زیورآالت و وسایل تنگ و فشارنده را خارج کنید.
3.اگر لباس مصدوم روی عضو سوخته را پوشانده، آن را از بدنش خارج کنید و اگر به بدن قیچی کنید.
4.تاولها را نترکانید چون آنها مانند پانسمانی مناسب در محل سوختگی عمل میکنند و آن ناحیه را از آلودگیهای محیطی در امان نگه میدارند. فقط در صورتی باید محل سوختگی را به طور کامل پاکسازی کرد که سوختگی شیمیایی اتفاق افتاده باشد اما این پاکسازی هم صرفا باید بهوسیله پزشکان و در شرایط استریل انجام شود.
5.با گاز استریل یا یک پارچه تمیز بدون کرک، محل سوختگی را آرام بپوشانید و هرگز از خمیردندان، سیب زمینی رنده شده و روغن برای تسکین درد و بهبود سوختگی استفاده نکنید.
6.برای درمان و پانسمان سوختگی باید به یک مرکز بهداشتی یا درمانگاه مراجعه کنید.
در سوختگی های سطحی می توانید با استفاده از پمادهای سوختگی و پوشاندن محل سوختگی با یک پارچه تمیز یا گاز استریل، اقدام کمکی اولیه را انجام دهید تا در زمان مناسب، مصدوم را به مرکز درمانی برسانید اما در سوختگیهای شدید و عمیق باید بلافاصله با اورژانس 115تماس بگیرید.
7.نواحی تناسلی، انگشتان، کف دست، صورت، مخاطها و چشم از قسمتهای بسیار مهم بدن هستند که حتی سوختگیهای کوچک آنها هم باید به وسیله پزشک معاینه و درمان شود، بنابراین اگر با کوچک‌ترین سوختگی در این نواحی مواجه شده اید، بلافاصله مصدوم را برای معاینه و درمان به مرکز درمانی برسانید.
چهارشنبه سوری و خطر نابینایی
اصابت ترکشهای ناشی از انفجار مواد محترقه به چشم، باعث بروز آسیبهایی در ناحیه پلک و چشم می شود و گاهی حتی به نابینایی میانجامد. مراجعه سریع به چشم پزشک، در صورت برخورد هر شیئی به چشم، شدت ضایعه را کاهش می دهد. در موارد خفیف، با انجام مراقبتهای طبی یا انجام اعمال جراحی معموال میتوان بینایی فرد را بازگرداند ولی متاسفانه در موارد شدید، گاهی چارهای جز تخلیه چشم باقی نمی ماند.
خطر نابینایی و 4 توصیه
اگر در این ایام، با مصدومی مواجهه داشتید که دچار آسیبهای چشمی ناشی از حوادث چهارشنبه سوری شده بود، از توصیه های زیر کمک بگیرید:
1.چشم ها و پلکهای مصدوم را نمالید و در اولین فرصت به اورژانس چشم پزشکیمراجعه کنید زیرا گاهی آسیبهای چشمی در مراحل اولیه عالیم زیادی ندارند و ظاهر بدی ایجاد نمی کنند ولی میتوانند عواقب ناگواری داشته باشند.
2.چشم آسیب دیده را با یک وسیله در دسترس (مانند لیوان یکبارمصرف یا مقوایی که به شکل مخروط درآمده)بپوشانید اما دستمال، پنبه یا گاز را روی چشم قرار ندهید.
3.از هیچ پماد و قطره چشمی استفاده نکنید و چشمها را نشویید زیرا گاهی همین کارها ممکن است آسیبهای چشمی را تشدید کند.
4.تا رسیدن به اورژانس چشم پزشکی از مصرف هر گونه مسکن خودداری کنید و به مصدوم مواد غذایی ندهید تا در صورت نیاز به جراحی، بتوان در اولین فرصت، این کار را انجام داد.
چهارشنبه سوری و خطر انفجار
ترس ناشی از صدای انفجار، یکی از مشکلات رایج چهارشنبه سوری است که گاهی میتواند با تظاهراتی مانند از حال رفتن یا احساس درد در بخشی از بدن، به ویژه قفسه سینه، همراه باشد.
این ترس معموال در کودکان، سالمندان و زنان باردار با عواقب جدی تری همراه است. همچنین افرادی که به بیماریهای قلبی مبتلا هستند، گاهی ممکن است در اثر شوک ناشی از شنیدن این قبیل صداهای غیرمنتظره، دچار حمله قلبی شوند.
خطر انفجار و 2 توصیه
اگر می خواهید از این قبیل عوارض چهارشنبهسوری در امان باشید یا اگر میخواهید به مصدومی که در اثر سروصداهای شدید و ناگهانی چهارشنبه سوری از حال رفته، کمک کنید؛ میتوانید از توصیههای زیر کمک بگیرید:
1.شاید ایمن ترین توصیه به تمام خانوادههایی که دوست ندارند با چنین عوارضی روبه رو شوند، این باشد که چهارشنبه آخر سال را در جایی که مطمئن اند کمتر در معرض این قبیل سروصداها قرار می گیرد، بگذرانند یا از گوشگیرهای مناسب برای کاهش صداهای دریافتی )به خصوص برای زنان باردار، کودکان و سالمندان) استفاده کنند.
2.اگر فرد مبتلا به بیماری قلبی با شنیدن صدای نارنجک یا ترقه از هوش رفت و بهزمین افتاد، او را زیاد حرکت ندهید و از اورژانس یا افراد خبره برای بهبود وضعیت او کمک بگیرید. سپس مصدوم را در اولین فرصت به نزدیک‌ترین بیمارستان یا مرکز درمانی برسانید.
چهارشنبه سوری و خطرهای دیگر
چهارشنبه سوری، علاوه بر خطرهای رایجی که ذکر شد، خطرهای دیگری هم دارد. ترکیباتی مانند نیترات پتاسیم، کلرات باریم، آرسنیک و پرکلرات پتاسیم که در مواد محترقه و منفجره به کار میروند، وقتی با اکسیژن یا کربن ترکیب شوند، بسیار خطرناک میشوند و میتوانند عوارض شدیدی به دنبال داشته باشند؛ از عوارض پوستی گرفته تا سوختگی شایعترین حادثه چهارشنبه سوری است
عوارض تنفسی و خونی
مثال تماس با ترکیبات نیتراته معموال با عوارض پوستی همراه است. ترکیبات ذوب شده نیترات پتاسیم و سدیم نیز میتوانند سوختگی های شدیدی به وجود بیاورند و منجر به بروز سردرد، سرگیجه، کاهش عمق تنفس و خستگی شدید شوند. استنشاق ترکیبات سولفوره نیز میتواند به عوارض تنفسی منجر شود. اگر پوستتان نیز با این قبیل ترکیبات آلوده شد، باید بلافاصله آن را با آب فراوان بشویید و به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
نقش رسانه ها و 10 توصیه
نقش رسانه ها در کاستن از حوادث تلخ چهارشنبه سوری، انکارناپذیر است. اگر رسانه ها در طول سال، در امر آگاهی بخشی و آموزش به خوبی ایفای نقش کنند، احتمال بروز حوادث مرگبار در این ایام کاهش می یابد. توصیه های زیر، مشتی نمونه خروارند که اگر به درستی و به شیوه های مناسبی به کودکان، نوجوانان و جوانان ارائه شوند، میتوانند آمار تلخی های آخر سال را به حداقل برسانند:
1. وجود یک کپسول آتشنشانی پودری در حوالی محوطه ای که در آن آتش روشن کرده اید، ضروری است. ضمن این که قبل از ترک محل، حتما باید از خاموش بودن آتش اطمینان حاصل کنید و توسط آب، باقیمانده آتش را کامال سرد کنید و جمع آوری نمایید.
2.از نگهداری ترقهها و سایر مواد محترقه در منزل پرهیز کنید و از آتشبازی در مجاورت وسایل نقلیهای که حامل بنزین و مواد سوختنی هستند، اکیدا بپرهیزید.
3.از ریختن مواد سریعاالشتعالی مانند نفت و بنزین بر روی آتش بپرهیزید و از حملمواد محترقه و آتشگیر و انفجاری، حتی به مقادیر بسیار کم، در جیب لباس و کیف خودداری کنید.
4.از پرتاب فشفشه و موشک بر روی شاخههای درختان، پشت بام و بالکن منازلخودداری کنید و در صورت بروز هرگونه حریق یا حادثهای، ضمن حفظ خونسردی، در اسرع وقت با 125 تماس بگیرید و نوع حادثه و نشانی دقیق محل حادثه
را اطلاع دهید.
5.وقتی از فشفشه استفاده می‌کنید، دستانتان را باز نگه دارید و جلوی صورتتان بگیرید تا دچار سوختگی دست نشوید و از انداختن ظروف تحت فشار )کپسوله و اسپریهای حشره کش( به درون آتش اکیدا خودداری کنید؛ چراکه این ظروف به علت دارا بودن خاصیت انفجاری، ممکن است ذرات را به سمت خودتان پرتاب کنند و به چشمهایتان آسیب برسانند.
6.از آتش زدن الستیک، هیزم و کارتن خالی در واحدهای مسکونی یا در معابر، کوچه و خیابان خودداری کنید؛ چرا که در چنین شرایطی، با تشدید آلودگی هوا، خودتان و اطرافیانتان را در معرض آسیبهای تنفسی قرار میدهید.
7.هرگز مواد منفجره و محترقه را به طرف افراد دیگر پرتاب نکنید و به هیچ عنوان،این مواد را در ظروف شیشهای یا فلزی قرار ندهید چون در صورت انفجار، ذرات شیشه یا فلز، به اطراف پرتاب شده و باعث آسیبهای شدید خواهند شد. ضمنا هرگز از ماده محترقه و منفجرهای که یک بار استفاده شده، دوباره استفاده نکنید.
8.هرگز آتش را در معابر باریک و در مجاورت پستهای برق یا ایستگاههای تقلیل فشار گاز و پارکینگهای عمومی بر پا نکنید و از برپایی آتشهای حجیم و غیرقابل مهار نیز خودداری کنید.
نقش والدین و 5 توصیه
والدین در پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری، نقش مهمی دارند. آنها میتوانند کودکان و نوجوانان خود را با خطرهای آتش بازی آشنا کنند و به آنها بفهمانند که در مقابل مواد محترقه و منفجره، چقدر آسیب پذیرند. بیان برخی از تجربیات ناگوار گذشته میتواند سودمند باشد و بچه ها را هوشیارتر کند. این هشدارها حتی اگر تکراری باشند، خالی از فایده نیستند. والدین میتوانند با توجه به توصیه های زیر و به کاربستن آنها احتمال بروز حوادث تلخ چهارشنبه سوری را کاهش دهند:
1. بیشتر کودکان، معمولا به دور از چشم والدین، مواد محترقه و منفجره را خریداری و در جیب، کیف یا کمد اتاق پنهان میکنند اما این مواد، به دلیل درجه آتشگیری پایین، معموال زود مشتعل میشوند و گاهی خسارات جبرانناپذیری به بار می آورند.
والدین باید علاوه بر توضیح عوارض این مواد آتشزا، با نظارت دقیق بر پول توجیبی کودکان و نحوه هزینهکرد آن در این ایام، نظارت بیشتری بر رفتار و وسایل فرزندشان داشته باشند و مواد سوختنی و آتشزا را از دسترس آنها خارج کنند.
2. چهارشنبه سوری، سطحی از هیجان را در بیشتر کودکان و نوجوانان ایجاد میکند که برای آنها خوشایند و لذتبخش است و به همین دلیل، ما به عنوان پدر یا مادر،معمولا به سختی میتوانیم فرزندمان را به کلی از این تجربه هیجانی بازداریم اما میتوانیم هیجان آنها را تعدیل و رفتارشان را مدیریت کنیم و شرایطی فراهم کنیم که چهارشنبه سوری برای آنها امن تر شود.
3. یکی از راههای امنسازی چهارشنبه سوری، این است که خطرهای بالقوه اینایام را به خوبی برای فرزندمان توضیح دهیم و قوانین و چارچوبهای تربیت یمان را به او یادآوری کنیم. اگر کودک با ما همکاری کرد، جواب او پاداش و تشویق است؛ اما اگر او را منع کردیم و نپذیرفت، باید برایش شرط بگذاریم و بهترین شرط این است که خودمان هم کنار او حضور داشته باشیم و بر رفتارهایش نظارت کنیم تا خطری تهدیدش نکند. اگر به هر دلیلی چنین امکانی برایمان فراهم نیست، باید الاقل یک فرد بالغ مورداعتماد را همراه کودک‌مان بفرستیم.
4. کبریت و مواد آتش زا مانند نفت و بنزین باید خارج از دسترس کودکان نگهداری شود و هرگز نباید به کودک اجازه داد با آتش زدن بوته، هیزم و امثال اینها در محیط خانه یا پارکینگ، جان خود و دیگران را به مخاطره بیندازد.
5. در پایان شب، بقایای مواد آتشبازی را به سرعت جمع نکنید و حتما برای این کار،لااقل 15 تا 20 دقیقه صبر کنید و بعد از این مدت، آنها را در یک سطل آب بریزید و دور بیندازید. قبل از ترک محل، حتما از خاموش شدن آتش مطمئن شوید.
منبع دریافت این مطلب : خبرگزاری پانا
